Prawo do udziału w zysku spółki
(prawo do dywidendy)
Każdy akcjonariusz spółki ma prawo do udziału w jej zysku wykazanym w sprawozdaniu finansowym. Prawo to, nie oznacza jednak, że co rok akcjonariusz otrzyma część zysku spółki. Aby tak się stało spółka przede wszystkim musi w danym roku obrachunkowym wypracować zysk. Drugim warunkiem jest podjęcie przez walne zgromadzenie akcjonariuszy decyzji o wypłacie tego zysku akcjonariuszom (w części lub całości) w formie dywidendy.
Czasami zdarza się, że wbrew oczekiwaniom części akcjonariuszy WZA podejmie uchwałę o przeznaczeniu zysku na rozwój spółki i zablokuje wypłatę dywidendy.
Zarządzanie portfelem
Powierz swoje aktywa profesjonalistom!
Po podjęciu decyzji o wypłacie zysku, w przypadku spółek giełdowych jego podział w stosunku do liczby posiadanych akcji.
Zgodnie z Kodeksem Spółek Handlowych, zysk nie może zostać wypłacony jeśli w poprzednich latach spółka osiągnęła straty i nie zostały one jeszcze w całości pokryte. Ponadto kodeks spółek handlowych (a czasem statut spółki), nakłada na nią obowiązek stworzenia kapitału zapasowego (na pokrycie strat w przyszłości) i rezerwowego. Dopiero po przeznaczeniu odpisów na te kapitały, resztę zysku można przeznaczyć na wypłatę dywidendy.
Zysk, który przypada akcjonariuszom do podziału i może być im wypłacony nazywany jest dywidendą. Osobą uprawnioną do otrzymania dywidendy w spółce publicznej jest każdy, kto był właścicielem akcji w dniu ustalenia prawa do dywidendy (wyznaczonego przez WZA). Walne ogłasza również termin wypłaty dywidendy.
Dywidenda może zostać wypłacona zaliczkowo, jeżeli spółka posiada środki wystarczające na wypłatę oraz w poprzednim roku obrotowym wykazała zysk.
Prawo pierwszeństwa w objęciu nowych akcji
(prawo poboru)
W przypadku podwyższenia kapitału akcyjnego spółki, dotychczasowi akcjonariusze mają prawo pierwszeństwa w objęciu nowych akcji, w stosunku do liczby posiadanych akcji (o ile statut lub uchwała o podwyższeniu kapitału nie stanowi inaczej). Prawo to zapobiega przed tym, by nie doszło do „rozwodnienia kapitału”, czyli zmniejszenia procentowego udziału dotychczasowych akcjonariuszy.
WZA, większością 4/5 głosów, może pozbawić akcjonariuszy prawa poboru akcji w części lub w całości. Uchwała o wyłączeniu prawa pierwszeństwa musi znajdować się w porządku obrad WZA.
Istotną cechą prawa poboru jest możliwość zbycia prawa poboru na giełdzie. Jest ono przedmiotem obrotu giełdowego jako osobny papier. Dotychczasowi właściciele akcji mogą zatem zrezygnować z objęcia akcji nowej emisji.
Prawo do majątku spółki w przypadku jej likwidacji
Prawo do udziału w masie likwidacyjnej spółki jest prawem każdego akcjonariusza i jest związane ze zwrotem wkładu wniesionego do spółki przez akcjonariusza. Taka sytuacja może mieć miejsce gdy spółka zakończyła swą działalność poprzez przeprowadzenie likwidacji. Realizacja prawa do udziału w masie likwidacyjnej zależy od takich warunków jak:
- zaspokojenie lub zabezpieczenie pozostałych wierzycieli spółki
- wartość majątku spółki musi przewyższać wartość wszystkich jej zobowiązań
- co najmniej 1 rok musi upłynąć od daty ostatniego ogłoszenia o otwarciu likwidacji i wezwania wierzycieli do zgłoszenia ich wierzytelności wobec likwidowanej spółki
Kwota likwidacyjna to nadwyżka czystego majątku spółki po pokryciu jej zobowiązań. W przypadku rozwiązania spółki, podziałowi majątku nie podlega cały majątek spółki, ale tylko to co pozostanie po uregulowaniu zobowiązań wobec wierzycieli. Jeśli istnieją akcje uprzywilejowane co do majątku mają one pierwszeństwo przed akcjami zwykłymi.
Prawo do rozporządzenia akcją
Jednym z podstawowych praw akcjonariusza jest prawo do zbycia (sprzedaży) akcji. Jest to podstawowa zasada zawartą w kodeksie spółek handlowych. Zbycie odbywa się na zasadach określonych w kodeksie cywilnym.
Poprzez zbycie akcji akcjonariusz przenosi wszelkie prawa wynikające z akcji na osobę trzecią. Osoba która nabyła te prawa jest nowym akcjonariuszem spółki. Prawo zbycia akcji może być jednak ograniczone przez kodeks spółek handlowych bądź statut spółki.
Niniejszy materiał, przygotowany przez DM BOŚ S.A. ma charakter wyłącznie informacyjny, prezentowany jest w celach edukacyjnych i nie stanowi porady prawnej oraz nie jest rekomendacją osobistą w ramach świadczenia usługi doradztwa inwestycyjnego zgodnie z przepisami prawa. DM BOŚ S.A. nie udziela gwarancji dokładności, aktualności, oraz kompletności niniejszych informacji. Zaleca się przeprowadzenie we własnym zakresie niezależnego przeglądu informacji z niniejszego materiału.