Na giełdach notowane są firmy zwane spółkami akcyjnymi. Kapitał takiej spółki dzieli się na wiele udziałów zwanych akcjami. Jeśli składa się ze 100 akcji, posiadacz (zwany akcjonariuszem) każdej z nich jest właścicielem jednej setnej spółki. Choć w związku z tym posiada pewne prawa, nie oznacza to, że może on iść do prezesa firmy i zażądać zmiany jej strategii lub wypłaty gratyfikacji z tytułu własności.
Więcej o prawach i obowiązkach akcjonariusza.
O tym, w jaki sposób firma ma się rozwijać, na co przeznaczać posiadane środki (np. na nowe inwestycje, spłatę długów, wypłatę części z zysku dla akcjonariuszy) decydują podczas Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy (WZA) posiadacze dużych pakietów akcji. Zwykle taką władzę daje posiadanie ponad 50 procent akcji, ale jeśli pozostałe akcje są rozproszone, wystarczy znacznie mniej. Jednak to, że ktoś posiada tylko niewielki udział w spółce, nie oznacza, że nie ma z tego tytułu żadnych praw. Przede wszystkim może uczestniczyć w jej zyskach.
W spółkach akcyjnych co roku, właśnie podczas WZA podejmuje się decyzję o tym, co zrobić z wypracowanym zyskiem. Firmy dojrzałe wypłacają część zysków akcjonariuszom w postaci dywidendy (więcej na temat prawa do dywidendy ). Jednak młode firmy całą uzyskaną ze swej działalności gotówkę starają się inwestować, aby umocnić swoją pozycję na rynku i zapewnić sobie dalszy rozwój. W takiej sytuacji nagrodą dla akcjonariuszy może być wzrost ceny posiadanych akcji, zwłaszcza, jeśli inni inwestorzy docenią sens poczynionych inwestycji i będą skłonni płacić za akcje coraz więcej.
Najczęściej prawa do dywidendy lub prawa do udziału w walnym zgromadzeniu wynikające z posiadania akcji są równe. Często jednak firmy emitują akcje zwane akcjami uprzywilejowanymi. Akcja może być uprzywilejowana, co do głosu w taki sposób, iż na jedną akcję przypadają na przykład dwa głosy na walnym zgromadzeniu. Takie akcje zwykle posiadają założyciele przedsiębiorstwa, którzy chcą zapobiec utracie kontroli nad spółką. Inny rodzaj uprzywilejowania to uprzywilejowanie, co do dywidendy, oznaczające, że posiadacze takich akcji są lepiej traktowani przy podziale zysku - dostają go proporcjonalnie więcej. Akcji uprzywilejowanych nie można kupić na GPW w Warszawie. W obrocie giełdowym znajdują się tylko akcje zwykłe.
W większości krajów istnieje kilka rynków akcji. Czasem są one organizowane przez jedną giełdę, a czasem przez dwie lub więcej giełd działających niezależnie i stosujących różne systemy notowań. Giełda Papierów Wartościowych organizuje obrót akcjami na rynku regulowanym – Główny Rynek Giełdowy (w ramach którego rozróżnia się rynek podstawowy i równoległy) oraz w formule alternatywnego systemu obrotu (NewConnect).
Spółki notowane na rynku regulowanym muszą spełnić surowe wymogi kapitałowe, formalne i informacyjne.
Z kolei rynek NewConnect przeznaczony jest dla powstających bądź młodych firm o stosunkowo niewielkiej kapitalizacji. Formalności i koszty debiutu na NewConnect są niższe w porównaniu z regulowanym rynkiem GPW. Mniejsze są także obowiązki informacyjne ciążące na emitentach.
Więcej na temat rynku NewConnect.
Niniejszy materiał, przygotowany przez DM BOŚ S.A. ma charakter wyłącznie informacyjny, prezentowany jest w celach edukacyjnych i nie stanowi porady prawnej oraz nie jest rekomendacją osobistą w ramach świadczenia usługi doradztwa inwestycyjnego zgodnie z przepisami prawa. DM BOŚ S.A. nie udziela gwarancji dokładności, aktualności, oraz kompletności niniejszych informacji. Zaleca się przeprowadzenie we własnym zakresie niezależnego przeglądu informacji z niniejszego materiału.